MUKERİ DARANI – Tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesinin sınırları içinde Mukeri köyünde bir darandır. Bu daran günümüzde Ekşinar köyünün sınırları içindedir (1:149-150).
Tarihçe: Mukeri Daranı’nın bulunduğu Mukeri köyü, orta çağda Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti’de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir ad taşıyan Mukeri Daranı, Osmanlı dönemi öncesinden, Gürcülerden kalmış olmalıdır. Nitekim Mukeri (მუქერი), eski Gürcücede “erzak”, “yük” ve “yolluk” gibi anlamlara gelir. Bu ad, erzak deposu olarak da kullanılan buradaki darandan geliyor olabilir (150).
Kalıntılar: Mukeri Daranı, Tepedüzü köyünün merkezinin 1,5 km kuzeybatısında, Mukeri Kilisesi’nin yakınında eski bir yerleşimin izlerinin tespit edildiği bir yerde bulunmaktadır. Bu yerleşmenin tarihsel Mukeri köyü olması ve yeraltı yapılarının da dışarıdan gelen saldırıları karşısında bu köyün sığınakları ve erzak depoları olması ihtimalinden söz edilebilir. Bu eski yerleşimde birden fazla daran bulunmaktadır. Söz konusu daranlar 80 metre genişlikte bir alana yayılır. Beşi oldukça sağlam olarak günümüze ulaşmıştır. Bunlardan bir tanesi tonozlu örtüye sahiptir. Bu tonozlu mekân, üç yana açılan tünellerle daha küçük mekânlara bağlanmıştır. Kilise ve daranlar coğrafi açıdan tarihsel Mukeri köyüne yakın bir yerde yer alır. Mukeri Kilisesi ve Mukeri Daranı, Gürcü bir araştırma grubu tarafından 2015 yılında keşfedilmiştir (1:149-150).
*
TAO-KLARCETİ 