Karapi

KARAPİ – Tarihsel Speri bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Günümüzde Yedigöze adıyla Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir köydür.

Etimoloji: Gürcüce bir yer adı olan Karapi (ქარაფი), büyük kaya anlamına gelir. Bu kelime sıfat olarak seyrek anlamı taşımaktadır (102). Karapi, zaman içinde Kerapi, Kerab ve Karab’a dönüşmüştür. Nitekim 1835 Osmanlı nüfus defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Karab/Kerab (كراب) şeklinde geçer (94; 28:222).

Tarihçe: Karapi köyü, tarihsel Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Speri’de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün 10. yüzyılda inşa edilmiş olan Karapi Kilisesi, buranın çok eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir (18:40; 94).

Karapi köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre Erzurum vilayetinin İspir kazasına bağlıydı. Sadece erkek nüfusun belirlenmesi için yapılan bu nüfus sayımında 35 hanede 87 Müslüman erkek nüfus bulunuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusun yaklaşık 174 kişiden oluştuğu söylenebilir (39). 1896 yılında Ahmed Şakir Paşa’ nın gerçekleştirdiği ıslahat çalışmaları esnasında yapılan sayımda ise, 169 erkek nüfusu tespit edilmiştir (89).

Karapi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Erzurum vilayetinin İspir kazasının merkez mahiyesine bağlıydı (28:222) 1940 gelen nüfus sayımında Kerap şekliden kaydedilmiş olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 313 kişiden oluşuyordu (40:244). Karapi veya Kerap Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Yedigöze olarak değiştirilmiştir (68:698). Yedigöze köyünde 1965 nüfus sayımında 347 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 19 kişi okuma yazma biliyordu (65:256).

Tarihsel yapılar: Yedigöze köyünde varlığı bilinen tek tarihsel yapı, orta çağda Gürcülerden kalmış Karapi Kilisesi‘dir. Bu yapının 10. yüzyılda, Gürcü krallığı döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir (18:40; 94).
*