Binati

BİNATİ – Klarceti bölgesindeki yerleşimlerden biridir. Günümüzde Dokuzoğul adıyla Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Etimoloji: Gürcüce Binati (ბინათი), Arapçadan bu dile girmiş olan “bina” (ბინა) kelimesinden türemiş olabilir. Binati, bu duruma “bina” kelimesinin çoğul biçimi olup meskenler, yapılar gibi bir anlama gelir. Bu yer adı Türkçeye Binat şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 Osmanlı nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Binat (بناط) olarak geçer.^[1][2]

Tarihçe: Binati köyü, orta çağda Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti’de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim köyde Kveşakana (ქვეშაყანა), Didğele (დიდღელე), Mosulikari (მოსულიკარი), Şagora (შაგორა), Katsikari (კაციკარი) gibi bugün ulaşan Gürcüce yer adları da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.^[3]

Binati köyü, Osmanlıların eline geçince, yeni kurulan Livane sancağına bağlandı.^[4] Uzun süre Çıldır Eyaleti içinde yer alan Binati, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre bu eyalete bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte Binati’de 37 hanede 116 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 232 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.^[5]

Binati veya Binat köyü, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biri haline geldi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 29 hanede 127 kişi yaşıyordu. 1835 tarihli nüfus defteriyle kıyaslandığında bu tarihte de köyün sdece erkek nüfusunun verildiği anlaşılmaktadır. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Biant’ın toplam nüfusunun yaklaşık 254 kişiden oluştuğu söylenebilir. Osmanlı idaresi vergi almak amacıyla köyde 5 eşek, 6 öküz, 15 inek, 400 keçi ve 95 koyun tespit etmişti.^[6]

Binati köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Osmanlı sınırları içinde kaldı ve Kiskim kazasına (daha sonra Yusufeli kazası) bağlandı. Bu tarihlerde bu yerleşim Gürcücenin konuşulduğu yerlerden biriydi. Osmanlı tarafında kalmasına rağmen köy halkının bir kısmı Marmara Bölgesi’ne göç etmiş ve Parhali’den göç edenlerle birlikte Akyazı ilçesindeki Şerefiye köyünü kurmuştur.^[7]

Binat, Erzurum vilayetinin Yusufeli kazasına bağlı olduğu için, 1925 yılında Artvin vilayetinde yer adlarının değiştirilmesi sırasında adını korumuştur. Nitekim bu yerleşim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Binat (بناط) olarak geçer. Ancak bu tarihte Artvin vilayetinin Artvin kazasına bağlı Sirya nahiyesinin on köyünden biriydi.^[8] 1935 genel nüfus sayımında Binat, Çoruh vilayetinin merkez kazasının Sirya nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 277 kişiden oluşuyordu.^[9] Binati veya Binat, Türkçe olmadığı için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dokuzoğul olarak değiştirilmiştir.^[10] 1965 genel nüfus sayımında Dokuzoğul köyünün nüfusu 301 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 132 kişi okuma yazma biliyordu.^[11]

Tarihsel yapılar: Binati, Osmanlı döneminden önce bir Hristiyan yerleşimi olmasına rağmen günümüze köyün kilisesinin kalıntıları ulaşmamıştır. Köyde başka bir tarihsel yapının da varlığı tespit edilmemiştir.
*