KARNAVASİ SARAYI – Tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı eski adı Karnavasi olan Ormanağzı köyünde Gürcü Himşiaşvili ailesinin sarayı idi. Karnavasi Himşiaşvili Sarayı olarak da bilinir. Bu yapı günümüze ulaşmamıştır .
Tarihçe: Karnavasi köyünün bulunduğu Tao, ortaçağda Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin 1595 tarihinde gerçekleştirdiği tahrirde Karnavasi, 152 haneden oluşuyordu ve Penek livasının en büyük köyüydü.[1] Himşiaşvili ailesinin hemen yanında yer alan Karnavasi Kalesi bu dönemden kalmıştır. Himşiaşvili Sarayı ise, Hüseyin Bey Himşiaşvili tarafından Osmanlı döneminde, Hicri 1249 yılında (1833) inşa edilmiştir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili‘nin ziyaret ettiği 1907 yılında saray büyük büyük ölçüde yıkık haldeydi.[2] Bu yapıdan günümüze iz kalmamıştır.
Mimari: Karnavasi Kalesi’nin dibinde inşa edilmiş olan Himşiaşvili Sarayı, Ekvtime Takaişvili’nin verdiği bilgiye göre, Oltu Çayı’na sol taraftan katılan derenin kenarında, yüksekçe bir yerde bulunuyordu. Bu tarihte sarayın bir kısmı sağlamdı. Yapı Osmanlı-İran tarzında inşa edilmiş, oymalarla ve içi de resimlerle süslenmişti. Saray tamamen sağlamken 27 odadan oluşuyordu. 1907 yılında ise, ahşap ana bina kalmıştı. Bu yapının alt katı ise taştandı. Duvarlar ahşap ve taş iç içe geçmiş halde inşa edilmişti. Ahşap çerçevelerin içi taşla doldurulmuş, dıştan ve içten sıvanmıştı. Ahşap tavan oymalarla süslemiş ve yaldızlanmıştı. İç duvarlardaki resimlerin çoğu, çiçek de demetlerle birlikte asmalardan oluşuyordu. Ayrıca çalılar ve değişik meyveler resmedilmişti. Resimler rengarenkti. Kapılar ve pencereler, camilerde rastlanan şekilde oymalarla donatılmıştı. Yapının çatısı kiremitle örtülüydü.[3]
*
TAO-KLARCETİ 